Ngiyabonga Sihlalo, ngibingelele uNgqongqoshe neSekela lakhe, uMnyango wonke wokuHlunyeleliswa kweZimilo, amalunga ePhalamende wonke ... (Translation of isiZulu paragraph follows.)
[Ms W NGWENYA: Thank you, Chairperson. I would like to greet the Minister and her Deputy, everyone from the Department of Correctional Services and the Members of Parliament ...]
...the media, ladies and gentlemen, comrades and friends ...
... ngingakhohlwa ukubingelela umyeni wami, ohlale engeseka ngaso sonke isikhathi emsebenzini wami, ngiyabonga Doc. Sihlalo, lapha ngizokhuluma ngohlelo lokuhlunyeleliswa kwezimilo nenqubekela phambili yakhona. (Translation of isiZulu paragraph follows.)
[... and not forgetting to greet my husband, who always supports me in my work; thank you, Doc. Chairperson, here I will be talking about the correctional services programme and the progress made.]
The development programme provides programmes and assists with developing skills and social development competencies, including technical training, recreation and sports, education and the operation of prison farms and production workshops.
Kulolu hlelo ke lwezimali luka-2009-10, kunesamba semali esithe safakwa esiyizigidi ezingama-R448,7. Lesi samba semali sabiwe ngalolu hlobo. (Translation of isiZulu paragraph follows.)
[In the 2009-10 budget, a sum of R448,7 million has been channelled as follows.]
Sixty-one percent of this programme in the budget is channelled toward the compensation of employees.
Lokhu-ke kwenzelwe ukuthi sihehe labo ababizwa ngochwepheshe kwezengqongo nakwezemfundo ukuze bakwazi ukubamba iqhaza kulo Mnyango Wezohlunyeleliswa Kwezimilo. Lo Mnyango uye wabhekana nengqinamba enkulu yokweswela ochwepheshe abazokwazi ukuthi benze lo msebenzi. Okujabulisayo ukuthi le- OSD izokwazi ukubaheha bakwazi ukubamba iqhaza kulolu hlelo.
Ngithanda ukusho ukuthi ngisho i-Popcru izokwazi ukuthi ivumelane noMnyango ekutheni labo chwepheshe babekhona kuMnyango Wokuhlunyeleliswa Kwezimilo. Noma ngabe lolu hlelo lufakiwe kepha kuyadabukisa ukuthola ukuthi ngo-2007- 8, zaba yingcosana iziboshwa ezazibandakanya kulolu hlelo. Iziboshwa zaba ngu-17 474 kweziyi-113 171, lokho-ke kukhombisa isibalo esincane seziboshwa. Sezikhulumile-ke ezinye izikhulumi nozakwethu befakazela lokhu engikushoyo ukuthi iziboshwa eziningi azizange zizibandakanye ngendlela egculisayo kulolu hlelo.
Sihlalo, ngikhuluma futhi ngohlelo lokuhlumeleliswa kwezimilo oluhlinzekelwe iziboshwa. Okusho ukuthi kufanele bamukeleke emphakathini futhi nomphakathi ukwazi ukubemukela. Sihlalo, lolu hlelo lunikezwe isamba eziyigidi ezingamakhulu amane anamashumi amabili nesithupha zamarandi (R426 million). Kulesi samba sonyaka salonyaka esingayilinganisa nesamba esiwu 3,2% wesabiwomali sonke. Kumele sikhumbule ukuthi isabiwomali esibekelwe lolu hlelo kumele sikwazi ukulungiselela ukudedelwa kweziboshwa, ukusiza labo abaphuma uphume ngoshwele ongaphansi kwemibandela ethile ngokunjalo nalabo ababoshelwe ekhaya - lokhu esithi phecelezi i-Correctional Supervision.
Ngaleyo ndlela uHulumeni we-ANC uzokwenza ukuthi kubekhona izimbizo ezizokwenza ukuthi umphakathi ukwazi ukubamba iqhaza nokuthi sisonke siqondisise ukuthi uyini uphume ngoshwele ongaphansi kwemibandela ethile. Kumele ngisho ukuthi lolu hlelo lubaluleke kakhulu kabi ngoba kumele lusize nalabo abaphindaphindayo ukona njengoba wayeshilo uMongameli uMnumzane uZuma eNkulumeni yakhe Yokuvula iPhalamende. Kumele kubonakale ukuthi kukhona ukuzibophezela nokuthi lesi sabiwomali salolu hlelo sizolungisa lezi zingqinamba zikaHulumeni.
Izinsiza eziningi kumele zibhekiswe ezinhlelweni zokusiza abantu abadedelwe ejele ukuze bakwazi ukubuyela emphakathini uma sebededelwe. Ngithanda ukuchaza ukuthi lolu hlelo luzosiza ngoba sibonile ukuthi abantu abakwazi ukubuyela kahle emiphakathini uma bephuma emajele ngoba abantu babuye babesabe. Ngakho-ke lolu hlelo luzosiza ukwenza imisebenzi enjalo. Kuzobaluleka ukuthi lolu hlelo lwethulwe njengoba n oMthetho Odingidwayo ukubeka ngokucacile kungabikho kungqubuzana uma uthi ukulungisa kuwumsebenzi ...
USIHLALO WESIKHASHANA (Mnu M R Mdakane): Mhlonishwa, zama ukuphetha inkulumo yakho.